zondag 31 oktober 2010

Solargraphy tuin Zeeuws Archief: eerste proeve



In de tuin van het Zeeuws Archief, achter het monumentale Van de Perrehuis, wordt een wetenschappelijk experiment uitgevoerd. De Middelburgse Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen probeert met behulp van een pinhole camera in vijf maanden tijd de baan van de zon aan de hemel vast te leggen.

Experiment
Al eerder hebben wij op dit weblog verslag gedaan van het experiment om met behulp van een pinhole camera (gaatjescamera, camera obscura) de baan van de zon om de aarde vast te leggen. De pinhole camera bestaat uit een blikje waarin een minuscuul gaatje is geprikt. Dit werkt net zoals een optische lens van glas: het omgevingsbeeld wordt omgekeerd geprojecteerd in de binnenkant van het blikje, op de zijde tegenover het gaatje. Daar wordt het beeld opgevangen door een stukje fotografische film of fotopapier. Op 15 juli werd het eerst blikje bevestigd. Enkele weken later werden verschillende andere blikjes geplaatst, waarvan één op 19 augustus 2010 om na een paar weken te kijken of de plaats van de blikjes goed gekozen was.

Eerste proeve
Jan Koeman van de volkssterrenwacht haalde het proefblikje op 10 september weg. Hij plaatste het door de zon belichte stukje fotopapier op een flatbed-scanner. Het zonlicht zorgt voor een natuurlijke belichting en omzetting van zilver in het fotopapier. Lichte delen kleuren donker tot zwart, donkere delen blijven wit. Er ontstaat dus een negatief beeld dat met de scanner kan worden vastgelegd. Met het computerprogramma Photoshop wordt het negatieve beeld omgekeerd in een positief, zoals de foto boven dit artikel: de eerste proeve van een solargraph (zonnebaanfoto) in de tuin van het Zeeuws Archief.

Wat kun je zien op de solargraph?
Op de foto is heel duidelijk het archiefcafé (links) te onderscheiden en de abdijtoren Lange Jan die boven de huizen aan de Bogardstraat uit torent. Daarboven is de baan van de zon te zien zoals die is afgelegd tussen 19 augustus en 10 september 2010. De zon gaat van links naar rechts (van oost naar west). Op de dagen of momenten dat het bewolkt is, ontstaat er geen lichtspoor van de zon, dus dan wordt de lijn onderbroken. Van 19 augustus tot 10 september is de baan van de zon steeds lager geworden. De bovenste baan is op 19 augustus, de onderste op 10 september. Op 10 september, precies op het midden van de dag, is het blikje weggehaald. Dan stopt ook het spoor van de zon (onderste baan).

Onthulling solargraph 23 december
De solargraph die met het eerste blikje (vanaf 15 juli) is gemaakt, wordt onthuld op donderdag 23 december. Dan zijn de kortste dag en de langste nacht voorbij en beginnen de dagen weer te lengen. De directeur van het Zeeuws Archief, Hannie Kool-Blokland, zal de solargraph onthullen in aanwezigheid van genodigden, het personeel en vrijwilligers van het Zeeuws Archief en leden van het Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen in Middelburg.

Auteurs:
Jan Koeman, Stichting Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen te Middelburg
Anneke van Waarden-Koets, educatie & exposities Zeeuws Archief te Middelburg

maandag 25 oktober 2010

Groenten in het archief


Op zaterdag 16 oktober j.l. was het weer landelijke archievendag. Op die dag doen veel archiefdiensten in Nederland hun deuren extra wijd open en organiseren ze leuke activiteiten. Ook het Zeeuws Archief deed weer mee. Ik werkte die dag ook en wel als expert in de studiezaal. Mensen gingen er dus van uit dat ik alles wist... Dat is natuurlijk niet zo, maar ik kon de bezoekers die mij een vraag stelden gelukkig wel goed op weg helpen. Het was gezellig druk in de studiezaal, maar we waren met een heel team aanwezig en dus hadden mijn collega's en ik ook de tijd om iets van de andere activiteiten mee te maken.

Zo kwam in in mijn middagpauze langs de stand van de de Historische Groentenhof met allerlei 'vergeten groenten' op het terras van het Zeeuws Archief. Daar kon ik dan weer veel leren! Voor het bedrag van € 1,50 mocht ik drie lekkere hapjes met vergeten groenten proeven. Pompoensoep kende ik wel maar de stamppot van aardpeer en pastinaak trok meteen mijn aandacht. Ook de chutney was erg lekker trouwens. Aan het eind van de dag bleek er tot mijn blijde verrassing stamppot over te zijn! Dat liet ik me geen twee keer zeggen en ik heb 's avonds heerlijk gegeten van deze vergeten groenten.

Jammer dus dat er nu nog geen recepten te vinden zijn op de website van de Historische Groentenhof. Maar dat komt vast wel goed in de toekomst. Een aanrader!

Door: Lineke van den Bout, webcoördinator

zaterdag 16 oktober 2010

Landelijke Archievendag Zeeuws Archief (2)



Vandaag is het Landelijke Archievendag. Veel archieven in Nederland openen hun deuren en depots voor het publiek. Ook het Zeeuws Archief doet mee met het programma 'Landhonger en zeedrift'. De afbeelding hierboven is mevrouw Kaatje van 't Westeinde, de bruid op het affiche van de Landelijke Archievendag in het Zeeuws Archief.

Lezingen Nescio en Zeeuwse duinen

Vanmorgen deden we verslag van het morgendgedeelte van het programma van het Zeeuws Archief tijdens de Landelijke Archievendag 2010. De middag is gewijd aan lezingen. Lieneke Frerichs houdt in het auditorium een lezing over Nescio (pseudoniem van Frits Grönloh) in Zeeland, naar aanleiding van twee brieven van Gröhnloh die hij in Veere aan zijn echtgenote schreef.
Anton van Haperen houdt een lezing over de Zeeuwse duinen en hoe die (en de Zuid-Hollandse duinen) verschillen van de andere duinen langs de Noordzeekust.

Film en zang

Tussen de lezingen door zingt troubadour Peter Dieleman liedjes in Zuid-Bevelands dialect in het archiefcafé en in de studiezaal.
In de studiezaal is het een drukte van belang tijdens de Genealogische Contactdag.
In het auditorium wordt de prachtige documentaire ''t Is een schone dag geweest' (1993) van Jos de Putter vertoond. De film gaat over De Putters ouders die stoppen met hun boerderij bij Axel, Zeeuws-Vlaanderen. De documentaire is opgenomen in de Canon van de Nederlandse film.

Vergeten groenten en zilte zaligheden

Op het terras is een tent opgebouwd. Daarin staan kraampjes waar zogenaamde 'vergeten' groenten en Zeeuwse zilte zaligheden verkrijgbaar zijn. In de loop van de morgen breekt de zon door en dan is het heerlijk toeven op het terras van de stadstuin achter het Zeeuws Archief. Bezoekers doen zich tegoed aan al het lekkers dat geboden wordt. Binnen zijn er warme en koude dranken, gebak, broodjes en lekkere hapjes. Bij de kraam van de 'vergeten' groenten is er een tweetup van volgers van de twitter account van het Zeeuws Archief: @zeeuwsarchief1. Het Zeeuws Archief neemt ook deel aan de actie #followanarchive op twitter, die op 12 november 2010 plaatsvindt, en maakt daar tijdens de Landelijke Archievendag reclame voor via twitter.

Lezing Marjan Berk

De lezing van Marjan Berk is georganiseerd door de Stichting Vrienden van het Zeeuws Archief en vindt plaats in de Hofpleinkerk, tegenover het Zeeuws Archief. Onder de titel 'Het bloed kruipt...' vertelt zij over haar onderzoek naar de geschiedenis van Jacob Cats, waarvan het verhaal ging dat haar familie daarvan zou afstammen. Uiteindelijk bleek dat niet zo te zijn, maar een smeuïg verhaal over Cats is te boek gesteld. Dit voorjaar verscheen haar nieuwste boek 'Het schreien niet verleerd'. Opnieuw een familiegeschiedenis, maar dan over de familie Van de Wall, die het familiearchief aan het Zeeuws Archief heeft geschonken. Na afloop van de lezing ontvangt Marjan Berk de pas voltooide inventaris van het familiearchief Van de Wall.

We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde Landelijke Archievendag met een zeer gevarieerd programma!

Door: Anneke van Waarden-Koets, educatie & exposities

Landelijke Archievendag in Zeeuws Archief (1)



Vandaag is het Landelijke Archievendag. Veel archieven in Nederland openen hun deuren en depots voor het publiek. Ook het Zeeuws Archief doet mee met het programma 'Landhonger en zeedrift'.

Voorbereidingen

Gisteren begonnen de voorbereidingen voor de Landelijke Archievendag. Het archiefcafé wordt versierd met witte en blauwe ballonnen. De boekentafel voor de verkoop van tweedehands boeken wordt in gereedheid gebracht, en de studiezaal ingericht voor de Genealogische Contactdag. Het auditorium wordt in orde gemaakt voor de lezingen van Lieneke Frerichs over Nescio en Anton van Haperen over de Zeeuwse duinen. Op het terras van het Zeeuws Archief is een tent opgezet voor de tafel met 'vergeten' groenten en de haringkar met zilte zaligheden van Zeeuwse bodem.

Opening Genealogische Contactdag

Vanmorgen zijn veel medewerkers van het Zeeuws Archief en de verschillende genealogische verenigingen vroeg aanwezig om de laatste voorbereidingen te treffen voor de Landelijke Archievendag en de Genealogische Contactdag.
De Genealogische Contactdag wordt officieel geopend in het Archiefcafé. Jan Polderdijk van de Stichting Genealogische Publicaties Zeeland overhandigt aan Hannie Kool-Blokland, directeur van het Zeeuws Archief, een document en een usb-stick met DTB-gegevens.

Rondleidingen

Peter Sijnke verzorgt vandaag de rondleidingen door de drie depots van het Zeeuws Archief. Aan de hand van archiefstukken van en over de familie Van 't Westeinde vertelt hij het verhaal van de Zeeuwse boer Ko van 't Westeinde, die als particulier de Calandpolder inpolderde. Hij haalde destijds met zijn inpolderingsactie vele kranten en tijdschriften.

Zeeuwen Zoeken

Leo Hollestelle legt uit hoe de genealogische database 'Zeeuwen Gezocht' van het Zeeuws Archief werkt. Er is veel belangstelling voor stamboomonderzoek. Mensen komen ook met oude foto's van familieleden en vragen om uitleg over de omgeving waar de foto is genomen of over de klederdracht. Ook de Genealogische Contactdag wordt goed bezocht, evenals de tentoonstelling 'Middelburg in de Tweede Wereldoorlog' en de kramen met 'vergeten groenten en zilte Zeeuwse zaligheden.

Door: Anneke van Waarden-Koets, educatie & exposities

maandag 11 oktober 2010

wandeling.xx en decreet.4


Op 1 oktober 2010 werd in het Zeeuws Archief de manifestatie wandeling.xx geopend en vond de presentatie van aflevering 4 van het Zeeuwse kunsttijdschrift decreet plaats.

wandeling.xx

In het kader van de manifestatie wandeling.xx is nog tot en met 15 oktober in het Zeeuws Archief een kleine expositie te zien van een architectuurproject van Johan de Koning. De expositie maakt onderdeel uit van een grote tentoonstelling die is ingericht ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Laboratorium voor Architektuur van deze Middelburgse architect. In het Zeeuws Archief zijn onder meer een maquette en tekeningen te zien voor een ontwerp van het Van Dishoeckhuis, een 'reconstructie' van de in 1733 door J.P. van Baurscheit de jonge ontworpen burgemeesterswoning in Vlissingen. Meer informatie over de tentoonstelling is te vinden op de website van het Zeeuws Archief.

decreet.4

Het Zeeuwse kunsttijdschrift decreet is een initiatief van Ramon de Nennie, Robbert Jan Swiers, Machteld van der Wijst en Hans Bommeljé. In het tijdschrift wordt aandacht besteed aan zeer uiteenlopende vormen van kunst. Bij elk tijdschrift zijn bijlagen en een cd/dvd met muziek en/of film gevoegd. Speciaal voor aflevering 4 leverde het Zeeuws Archief een bijdrage over het Van Dishoeckhuis, aansluitend bij de expositie van architect Johan de Koning die in het archiefcafé te zien is. Aflevering 4 van decreet bevat twee extra katernen en een dvd met beelden en muziek.

Opening wandeling.xx

Op 1 oktober stroomde het archiefcafé vol met genodigden voor de opening van de tentoonstelling wandeling.xx. Hannie Kool-Blokland, directeur van het Zeeuws Archief, heette de gasten welkom. In haar openingsspeech ging ze in op architectuur en op de relatie tussen het Van Dishoeckhuis en het Van de Perrehuis, dat door dezelfde architect, Jan Peter van Baurscheit de jongere, is gebouwd.
Cultuurfilosoof Jan van Heemst sprak over architectuur en poëzie en predikant Gert Jan Smit over de beleving van architectuur.

Johan de Koning nodigde alle gasten uit voor een rondwandeling langs de expositie. De wandeling ging naar het Centrum voor Beeldende Kunst aan de Balans, de Nieuwe Kerk en de Lange Noordstraat. Bij Galerie Caesuur vond een optreden plaats van de Zeeuwse band zaniac, in het door Johan de Koning ontworpen 'Full House', een huis zonder ruimtes waarin activiteiten plaatsvinden in beweegbare kasten.
Aansluitend verzorgden onder meer Phons Bakx, Aagje Feldbrugge, Robbert Jan Swiers, Hans Bommeljé en Ramon de Nennie een muzikaal intermezzo.

Presentatie decreet

Ramon de Nennie presenteerde aflevering 4 van het Zeeuwse kunsttijdschrift decreet. Hij benadrukte het belang van de kunst en de vrijheid van kunstenaars om daar zelf invulling aan te geven. De directeuren van het Zeeuws Archief en de Zeeuwse Bibliotheek kregen een luxe bewaardoos met vier afleveringen van decreet en bijbehorende gadgets cadeau, ter eeuwige bewaring in de depots.

Receptie

Tijdens de zeer geanimeerde receptie speelden Aagje Feldbrugge en Robbert Jan Swiers enkele muziekstukken bij depot 3 in het Zeeuws Archief, 15 meter onder de grond. De akoestiek is daar zo goed dat het vier verdiepingen hoger uitstekend te horen was. In het auditorium vond een doorlopende voorstelling plaats van de bij het tijdschrift decreet uitgegeven dvd.

De tentoonstelling wandeling.xx is nog tot 15 oktober te zien. het tijdschrift decreet is via de website van decreet te koop voor 12,50 euro.

Door: Anneke van Waarden-Koets, educatie & exposities