donderdag 29 april 2010

Koninklijk bezoek

In de loop der eeuwen hebben vele koningen, koninginnen, prinsen en prinsessen Zeeland bezocht. Vooral natuurlijk leden van onze eigen koninklijke familie, de Oranje's. Morgen is onze provincie ook weer aan de beurt, de koninklijke familie bezoekt Wemeldinge en Middelburg.

In Middelburg zijn leden van de familie al vaak geweest, zoals blijkt uit deze foto's:


Bezoek van Wilhelmina aan het provinciehuis in 1939



Bezoek van Juliana en Bernhard aan Middelburg in 1950.



De prinsessen Beatrix en Irene in Middelburg in 1962.

Maar ook Wemeldinge werd in de jaren '60 van de vorige eeuw een aantal malen bezocht door de Oranjes. Een overzichtje:

19-5-1960, Juliana, Wemeldinge, opening van het Hulplaboratorium voor Schelpdieronderzoek van het Rijkinstituut voor Visserijonderzoek (RIVO)
3-6-1967, Juliana, Wemeldinge, bezoek Wemeldinge, opening internaat 'De Schutsluis' van de Stichting Christelijk Internaat voor Schipperskinderen, aankomst met koninklijk jacht Piet Hein
14-9-1967, Beatrix en Claus met groot-hertog en -hertogin van Luxemburg, Zeeland, staatsbezoek, van vliegveld Woensdrecht naar Wemeldinge, per jacht Piet Hein naar Veere, Middelburg, wandeling, lunch Statenzaal, ringrijden Abdijplein, per helicopter vanaf Vlissingen-Oost over Deltawerken

Meer afbeeldingen van koninklijke bezoeken vindt u via de zoekfunctie van onze geheel vernieuwde website! Ga naar www.zeeuwsarchief.nl en tik 'koningin bezoek' in in de zoekbalk. Veel zoekplezier!


Lineke van den Bout, webcoördinator

Oude kaart heerlijkheid Baarland in bruikleen



De Stichting tot Behoud van Cultuurhistorische Buitenplaatsen te Zeist heeft dinsdag 27 april een bijzondere kaart in bruikleen gegeven aan het Zeeuws Archief. Het is een tot voor kort onbekende, vroeg negentiende-eeuwse manuscriptkaart van de heerlijkheden Baarland, Bakendorp en Oudelande, op Zuid-Beveland. Behalve de drie genoemde heerlijkheden staat op de kaart, in een aparte omkadering, het dorp Baarland met het terrein van het kasteel Huis te Baarland met zijn tuin- en parkaanleg afgebeeld.

De kaart is in 1804 gemaakt door de landmeter Jan Traas in opdracht van de heer H. van Bol Es, de eigenaar van het Huis te Baarland. Traas maakte de kaart op basis van het origineel uit 1745 van landmeter Gerard Schaal-Even en een bijgewerkte versie hiervan uit 1779 van landmeter Zacharias Drubbels, maar hij voegde daar zelf aan de rechterzijde de plattegrond van het dorp Baarland en het kasteel Huis te Baarland aan toe.

Behalve deze toevoeging is de kaart uit 1804 ook zo bijzonder omdat de kaarten van Schaal-Even en Drubbels, die zich tot 1940 in het Rijksarchief in Zeeland bevonden, bij het bombardement op Middelburg verloren zijn gegaan. Het is dan ook uniek dat een derde versie van deze kaart na ruim 200 jaar opduikt.

De kaart wordt de komende weken gescand en materieel verzorgd, waarna het een plaatsje krijgt in het depot van het Zeeuws Archief. Een kopie van de kaart zal op de derde landelijke Dag van het Kasteel op 24 mei a.s. (Tweede Pinksterdag) te zien zijn in het Huis te Baarland.

Leo Hollestelle, beheerder Zeeland in Beeld

woensdag 28 april 2010

Een verlengde dienstreis naar Suriname

Op zaterdagochtend 10 april zijn een aantal collega-archivarissen en ik om 8.30 uur van Schiphol vertrokken alwaar wij wegens het tijdsverschil van 5 uur om 13.00 uur landden. Om ca. 15.00 uur waren wij in het Eco-Resort Inn en werden daar enthousiast verwelkomd door een aantal collega’s van het Nationaal Archief in Den Haag. Met de nodige Parbo’s, de lokale biersoort, het vochtgehalte weer op peil gebracht. Wij waren daar dus ter gelegenheid van de officiële opening van het NAS (Nationaal Archief Suriname) op 12 april en een internationale conferentie Managing public records in a digital era/ electronic environment: new perspectives and challenges op 13 april en ons bezoek zou op 14 april afgesloten worden met een historische postcongres bustour door oud- Paramaribo en omgeving en dan 15 april weer snel per KLM terug naar Nederland. Het liep echter anders.

Maar eerst mijn bezoek aan fort Zeelandia op zondagochtend. Wij kregen een informatieve rondleiding met een gedegen verhaal over de Surinaamse geschiedenis en de rol daarbinnen van het fort van de historicus Eric Jagdew. Als (bijna) Zeeuw is het natuurlijk wonderbaarlijk in een fort rond te lopen en daar de bastions 'Middelburg', 'Veere' en 'Zierikzee' tegen te komen. Het Fort Zeelandia oogt als goed gerestaureerd 18e eeuw Nederlands fort. Bij het rondlopen kon je je ook in het Kuiperspoort-complex in Middelburg wanen, alleen was het daar met een temperatuur van 33° en een luchtvochtigheid van 90% aanmerkelijk warmer en vochtiger dan in Zeeland. (foto Mara de Groot)

Maandag dus de officiële opening van het NAS, een strak, modern, functioneel en in mijn ogen ook mooi archiefgebouw. Het officiële gedeelte met 500 genodigden (maar volgens mij waren ze er niet allemaal) vond plaats in een reusachtige tent. Alhoewel het zich in de vroege avond afspeelde was het er bloedheet en liep het zweet mij alras bij straaltjes van het gezicht. Als onderdeel van het programma mocht ik dus twee dvd’d met daarop in 25.000 scans de bronnen voor de vroegste geschiedenis van Suriname van 1667-1684, zoals die in het Zeeuws Archief in het archief van de Staten van Zeeland bewaard worden, officieel aan president Venetiaan aanbieden.

Het congres de volgende dag was boeiend en had met Eric Ketelaar als keynote-speaker en met bijdragen van de directeur van het Instituut voor Beeld en Geluid Jan Müller en de Nederlandse algemene rijksarchivaris Martin Berendse ook een zwaar Nederlands tintje. De postcongres tour een dag later was erg interessant met als in mijn ogen als hoogtepunt, ondanks de plenzende regen, het bezoek van het openluchtmuseum fort Nieuw Amsterdam aan de andere kant van de Suriname rivier in het district Commewijne.

De volgende dag zaten we om 11.30 uur in het busje op weg naar het vliegveld toen we de mededeling kregen dat er door de IJslandse vulkanische aswolk voorlopig geen vluchten boven Noordwest Europa mogelijk waren. Na onzekerheid op donderdag en vrijdag wat er zou gebeuren bleek op vrijdagavond dat er niet voor maandag gevlogen zou kunnen worden. Dat gaf ons de mogelijkheid om in het weekend wat tripjes te maken, zoals naar het Brokopondo stuwmeer (ik wist het nog van de lagere school) en een fietstochtje in de buurt naar de voormalige plantage De Peperpot.

Eén ding zat mij echt dwars, en dat was dat mijn planning om de nominatie van het archief van de Middelburgse Commercie Compagnie voor de Memory of the World Register voor 26 april in Parijs te hebben door deze vertraging geheel in de war gestuurd dreigde te worden. Gelukkig is het door de welwillende medewerking van het NAS in Suriname en mijn medewerkers in Middelburg en dankzij de digitale snelweg op het nippertje goed gekomen.

Door de inzet van Anja van der Schoor van het NA in Den Haag kon ik donderdag 22 april ’s avonds terug vliegen en liep ik vrijdagochtend weer met mijn koffer en een jet-lag over het Abdijplein in Middelburg.

Roelof Koops, directeur

woensdag 21 april 2010

Een splinternieuwe website komt eraan!


Binnenkort hoop ik u de nieuwe website van het Zeeuws Archief te kunnen presenteren. Hiernaast ziet u alvast een sneak preview van hoe het gaat worden.

De website is gebouwd door de firma Fabrique uit Delft. Zij hebben ervaring met het bouwen van websites voor culturele instellingen, bijvoorbeeld voor het Rijksmuseum en de Koninklijke Bibliotheek. Maar ook de site van Albert Heijn is van hun hand. Een veelzijdig bedrijf dus!

Voor onze website is gekozen voor een blauwe achtergrond die is gebaseerd op het logo dat Wim de Valk in 1999 voor ons heeft ontworpen. Verder is gedacht aan de opmaak van een krant, met veel duidelijke kopjes.

De zoekfunctie heeft een meer opvallende plaats gekregen op de website. Via het zoekbalkje rechtsboven, maar ook via de menuoptie 'zoeken', doorzoekt u straks in één keer 5 belangrijke bestanden: de teksten op de website zelf, de archiefbeschrijvingen, de afbeeldingen, de bibliotheekcatalogus en natuurlijk ZeeuwenGezocht. Wij denken dat we veel mensen hier een plezier mee doen!

En natuurlijk kunt u op de website straks allerlei web2.0 dingen terugvinden: de rss-feed met nieuwsberichten, onze twitterstreams en natuurlijk is er aandacht voor onze weblogs.

Op dit moment wordt er heel hard gewerkt om zoveel mogelijk informatie van de oude naar de nieuwe site te kopiëren en nieuwe informatie toe te voegen. Blijf ons volgen!

Lineke van den Bout, webcoördinator

woensdag 14 april 2010

"De mensch vergt nu eenmaal meer dan vroeger"

Ouderen, zieken en wezen werden aan het begin van de twintigste eeuw opgevangen in Godshuizen. Behalve onderdak kregen ze er te eten. De kwaliteit van de maaltijden in het Godshuis in Veere liet echter te wensen over, zo blijkt uit stukken die ik aantrof tijdens onderzoek voor mijn studie archiefwetenschap in Amsterdam.

Steeds spek en zoo weinig vleesch

In de notulen van de gemeenteraad van Veere van 23 maart 1927 beklaagt raadslid Poppe zich over de kwaliteit van het voedsel. Hij vindt het “ongewenscht dat er steeds spek gegeten wordt en zoo weinig vleesch.” Burgemeester Buys Ballot, voorzitter van de raad, is het daar niet mee eens: “naar het uiterlijk te oordelen [zien] de bewoners van het Godshuis er nu nog niet zoo slecht uit.

Een beetje melk in de pap

Buys Ballot wil de discussie over het eten de kop indrukken en verwijst voor klachten naar het adres van de Regenten en Regentessen van het Godshuis. Dat mislukt want raadslid Simonse begint het wekelijkse menu op te sommen. Poppe leidt hieruit af dat het avondeten van betere kwaliteit kan zijn: “het zou toch zeker niet zooveel meer kosten indien in plaats van waterpap een beetje melk in den pap gedaan werd.
Raadslid Castel dringt erop aan dat het College van Burgemeester en Wethouders de zaak gaat onderzoeken. Castel: “In het Godshuis [wordt] teveel volgens de oude gewoonten tewerk gegaan. Daar er ƒ 2000,- voor voeding is uitgetrokken, kan er zeker wel eens wat variatie in het menu gebracht worden. De mensch vergt nu eenmaal meer dan vroeger.” De burgemeester is onvermurwbaar, hij herhaalt nog eens dat klachten aan het bestuur van het Godshuis moeten worden gericht en beëindigt de discussie.

De bewoners van het Godshuis hebben vast nog lang veel spek en waterpap gegeten.

Het voormalige Godshuis van Veere is te vinden aan de Kerkstraat nummer 7.

Eline de Graaf, projectmedewerker, student archiefwetenschap UvA

zaterdag 10 april 2010

Zeeland en Suriname

Op zaterdag 10 april vlieg ik als
lid van de Nederlandse delegatie naar Paramaribo om daar op 12 april aanwezig te kunnen zijn bij de officiële opening van het nieuwe gebouw van het Nationaal Archief van Suriname. Als onderdeel van de deze officiële opening zal de Nederlandse algemene rijksarchivaris Martin Berendse twee dvd’s overhandigen met daarop 25.000 digitale opnamen uit het archief van de Staten van Zeeland over de relatie tussen Zeeland en Suriname in de jaren 1667-1684. In februari 1667 veroverde commandeur Abraham Crijnssen namens de Admiraliteit van Zeeland de kolonie Suriname op de Engelsen. Het fort dat u op de foto ziet heette oorspronkelijk Fort Willoughby, maar Crijnssen herdoopte het in Fort Zeelandia.

Tevens zal ik daar gesprekken voeren om het archief van Middelburgse Commercie Compagnie gezamenlijk te nomineren voor het Memory of the World Register van de Unesco. Dit archief bevat de administratie van de handel van Zeeuwse kooplieden op Afrika en West-Indië (waaronder Suriname) in allerlei producten als suiker, koffie en cacao en later ook in slaven.

Verder verheug ik mij er erg op voor het eerst in Suriname te zijn en kennis te maken met dit land. Van de geschiedenis ervan weet ik via onze archieven al het nodige, maar hoe het er is en hoe het daar voelt ga ik nu dus ervaren.

Roelof Koops, directeur


Update 21 april 2010: Roelof zit op dit moment nog steeds in Paramaribo vanwege de beperkingen in het vliegverkeer. Hij meldt van daar uit dat het nieuwe gebouw van het Nationaal Archief in Suriname uitstekend bevalt! Nu de beperkingen grotendeels zijn opgeheven gaat hij er van uit dat hij vrijdag terugkeert naar Nederland.

vrijdag 9 april 2010

Ik heb mijn certificaat!

Ik heb gisteren voor mijn cursus Archiefbewerking de presentatie gedaan over mijn te bewerken archief: het archief van de Centrale Vakvereniging FNV, district Zeeland over de periode 1949-1992. We zijn er de hele ochtend mee bezig geweest omdat er 10 cursisten een presentatie moesten houden.

Na afloop gingen we met de hele groep vlug in de trein naar het Delfts Archief waar we een rondleiding kregen. Ik prijs me gelukkig met de ruimte die ik heb om in te werken en het mooie moderne ruime gebouw waar het Zeeuws Archief in is gehuisvest.

Na de rondleiding moesten de cursisten nog even in de nabespreking en ja hoor daar kwamen de cijfers van de module archiefbewerking. De spanning steeg want ik was nummer 7 op de lijst en Chaja, onze cursusleider, was zeer zuinig met beoordelen. Maar toen kwam het verlossende cijfer! Een 8!!! Het hoogste cijfer van alle 10 cursisten. Ik ben er erg blij mee en mijn collega's en vooral mijn leidinggevende met mij. Ik heb in de koffiepauze dan ook een groot boeket bloemen gekregen en dat was buiten verwachting.

En nu als een speer de andere 21 meter archief toevoegen aan de 2 meter die bewerkt moest worden voor de cursus. Ik wil zeker voor december 2010 helemaal klaar zijn met dit archief, zodat het in de studiezaal geraadpleegd kan worden door bezoekers. Dit is nog een hele tijd, maar het is ook nog veel werk.

José Bakx, medewerker indicering

donderdag 8 april 2010

Blijf op de hoogte - Gebruik de RSS-feed

Als u op de hoogte wilt blijven van de informatie op het Zeeuws Archief Blog, dan kunt u dit instellen via de RSS-feed-knop in het menu bovenaan.

Abonneer u op de feed en iedere keer als wij dit blog actualiseren ziet u de nieuwe berichten automatisch verschijnen. De berichten bestaan uit een kop met een intro en een rechtstreekse link naar het bericht op onze website, zodat u snel en gemakkelijk het complete bericht kunt openen. U kunt zich zowel voor de berichten als voor de reacties op de berichten abonneren.

Er zijn verschillende manieren om het lezen van de RSS-feed in te stellen:

* via de webbrowser
In de recente versies van de meeste webbrowsers kunt u zich abonneren op de feed, die dan op ongeveer gelijke wijze als de bookmarks of favorieten is aan te klikken. De feed van het Zeeuws Archief Blog is voorzien van een speciale functie waardoor de webbrowsers de feed automatisch detecteren en u een signaal geven dat u zich kunt abonneren.

* via een gepersonaliseerde homepage
Als u een gepersonaliseerde homepage gebruikt, kunt u de feed van dit blog op de gebruikelijke wijze aan het programma toevoegen. Veel gebruikte programma's zijn: Netvibes, Pageflakes, Bloglines en iGoogle.

* via een offline RSS-lezer
U kunt een zogenaamde 'RSS-lezer' op uw PC installeren om de feed te kunnen lezen. Er zijn zowel gratis als betaalde RSS-lezers. Een overzicht van deze programma's vindt u bijvoorbeeld op http://blogspace.com/rss/readers.

* via een online RSS-lezer
Via een online RSS-lezer kunt u de feed meteen online lezen. Knip deze link http://zeeuwsarchief.blogspot.com/feeds/posts/default en plak deze in het invoerscherm van de online lezer. Een online-lezer is bijvoorbeeld Onlinerss.

* via e-mail
Voor degenen die toch nog moeite hebben met het instellen van de RSS-feed voor het Zeeuws Archief Blog hebben we een handig alternatief gevonden. Via de website Feedmyinbox kunt u feeds van dit blog rechtstreeks laten doorsturen naar uw eigen e-mailadres en hoeft u dus geen RSS-feed-reader zoals iGoogle of Netvibes te gebruiken.

Ga naar de website Feedmyinbox en vul de url van het Zeeuws Archief Blog in: http://zeeuwensarchief.blogspot.com en vul in het tweede vakje het e-mailadres in waarnaar de feeds van het Zeeuws Archief Blog moeten worden gestuurd. Klik op SUBMIT.

U ontvangt vervolgens van Feedmyinbox een bevestigingsmail naar het opgegeven e-mailadres. Bevestig dit door in het groene vlak op de blauw onderstreepte woorden 'Confirm Subscription' te klikken en u ontvangt voortaan een mailtje als er een nieuw blogbericht is geplaatst.

De gratis versie van Feedmyinbox stuurt de dag nadat het blogbericht is geplaatst een email. Met deze versie kunt u in totaal vijf te volgen RSS-feeds instellen.


Geplaatst door: Leo Hollestelle, beheerder Zeeuwen Gezocht & Poulus Bliek, systeembeheerder

woensdag 7 april 2010

Video: Het Van de Perrehuis in de steigers



Hanneke van Aalst, hoofd afdeling I & K

dinsdag 6 april 2010

Teleac in het Zeeuws Archief

Afgelopen week is een programmamaakster van Teleac bij ons op bezoek geweest. Teleac is bezig een televisieserie te maken, waarin de presentator telkens een bekende Nederlander mee neemt op een genealogische zoektocht naar zijn of haar voorouders, soms wel eeuwen terug. De serie gaat lijken op die van de BBC ‘Who do you think you are’ en heeft voorlopig als werktitel ‘Verborgen Verleden’.

Voor één van die bekende Nederlanders -we kunnen nog niet verklappen wie, maar het gaat om iemand uit de politiek en het is niet Jan Peter Balkenende- heeft Teleac ook in de Zeeuwse archieven van de burgerlijke stand onderzoek gedaan… en verrassende informatie gevonden!

Daarnaast heeft de programmamaakster rondgekeken in onze ondergrondse depots en het oude Van de Perrehuis, om te beoordelen of ze hier ook opnamen willen komen maken. Binnenkort horen we of dat inderdaad gaat gebeuren, we hopen natuurlijk van wel. Teleac gaat de serie vanaf september 2010 op televisie uitzenden.

Marjan de Kort, communicatiemedewerker

zaterdag 3 april 2010

Het Van de Perrehuis in de steigers

Het zal de Middelburgers en bezoekers van ons gebouw wel opgevallen zijn dat er een futuristische steiger rond het Van de Perrehuis is gebouwd. Het lijkt nu wel Fort Knox ! Dit is spijtig voor het stadsgezicht, maar het werd weer hoog tijd voor een grondige onderhoudsbeurt.

Hierboven het Van de Perrehuis, waarin onze kantoren gevestigd zijn, in de steigers.

Voor de schilders en het milieu is deze steiger een uitstekende oplossing. Het doek wat u ziet is voor 90 % wind en waterdicht wat het dus mogelijk maakt om ook bij slecht weer door te kunnen werken.

Het gebouw zoals het er nu uitziet is zo gebouwd in 1762 in opdracht van Johan Adriaan van de Perre door een Vlaamse architect.

U begrijpt dat het onderhoud van zo'n gebouw veel werk is, en na de achterzijde was nu de voorzijde toe aan een grote schilderbeurt. Dit gebeurt dit keer door schildersbedrijf Van der Ham uit Rotterdam, zij hebben o.a. het Feijenoord stadion en de bibliotheek aldaar in onderhoud. Ook doen ze veel in de woningbouw en voor Rijkswaterstaat, waar ze onder andere in het verleden het onderhoud van de stormvloedkering gedaan hebben. En nu dus in opdracht van de RijksGebouwenDienst het Van de Perrehuis alhier in Middelburg.

Ik zal proberen uit te leggen wat er nog staat te gebeuren. Eerst worden momenteel alle laklagen eraf gehaald met een milieuvriendelijk afbijtmiddel dat biologisch afbreekbaar is. Daarna wordt er geschuurd, wat zeker een tijdrovende en arbeidsintensieve bezigheid is door de vele verschillende profielen in het hout.
Sommige stukken gebeuren dan ook met een schuurspons die iets groter is dan we in de keuken gebruiken en anders is van materiaal. Daarna worden de rotte houtdelen, wat gelukkig meevalt tot nu toe, uitgefreesd door de timmerman en vervangen door nieuwe delen. Alle materiaal zoals verfresten e.d. wordt gescheiden en milieubewust afgevoerd en weer verwerkt. De volgende stap is dan het aanbrengen van de grondlak en als laatste het aanbrengen van de afwerkingslak. Beide voldoen aan de milieu-eisen van 2010.

Als laatste komen dan de steigerbouwers de steiger weer afbreken en zal het van de Perrehuis weer in volle glorie te zien zijn voor ons en het publiek.

Wij zullen dan ook weer in alle rust kunnen werken hier in het Zeeuws Archief zonder de geluidsoverlast die deze onderhoudsbeurt nu een maal met zich meebrengt. Laten we hopen dat dit voor de zomer allemaal gebeurd zal zijn, maar ook voordat in juni onze directeur, Roelof Koops, na 36 trouwe dienstjaren afscheid neemt.

Pieter Brouwer, medewerker Facilitaire en Administratieve Ondersteuning