Allemaal Op Papier

Burgerlijke stand 200 jaar
In 2011 bestaat de burgerlijke stand 200 jaar. In heel Nederland zijn dit jaar activiteiten georganiseerd om dit te vieren, ook in het Zeeuws Archief.
Op het gebied van archiefeducatie hebben archieven in Nederland een website voor scholieren gemaakt: Allemaal Op Papier.

Allemaal Op Papier
Je hele leven staat beschreven in officiële documenten. Als je geboren wordt, als je trouwt en als je overlijdt, wordt dat bijgehouden in de registers van de burgerlijke stand. In Nederland is dat voor iedereen verplicht. Twee eeuwen geleden, toen de burgerlijke stand werd ingevoerd, waren er geen computers om alle gegevens over geboorte, huwelijk, echtscheiding en overlijden op te slaan. Dat gebeurde allemaal op papier. Op de website Allemaal Op Papier kunnen leerlingen alles over de burgerlijke stand te weten komen. Ze kunnen ontdekken, leren en bronnenonderzoek doen.

Akten van de burgerlijke stand
De website Allemaal Op Papier gaat vooral over de akten van de burgerlijke stand. Deze akten werden per jaar in registers genoteerd door de ambtenaar van de burgerlijke stand en bewaard in het gemeentehuis. Na verloop van tijd werden de registers van de burgerlijke stand overgebracht naar archiefdiensten. Daar kunnen mensen die bijvoorbeeld hun familiegeschiedenis uitzoeken, de akten raadplegen.

Allemaal op internet
Tegenwoordig worden bij de burgerlijke stand in het gemeentehuis alle gegevens over geboorte, huwelijk, echtscheiding en overlijden via de computer gemaakt en digitaal opgeslagen. De meeste archiefdiensten hebben de gegevens uit de oude registers van de burgerlijke stand die ze bewaren, op microfilms en microfiches gezet. Later hebben ze de gegevens uit de akten van de burgerlijke stand gedigitaliseerd. Alle gedigitaliseerde gegevens over geboorte, huwelijk, echtscheiding en overlijden zijn te vinden in verschillende personendatabases. De gegevens uit Zeeuwse akten van de burgerlijke stand kun je vinden in de database Zeeuwen Gezocht. Daarin kun je heel gemakkelijk op achternaam zoeken naar informatie die je nodig hebt om je familiegeschiedenis uit te zoeken.

Ontdekken en leren
Op de website Allemaal Op Papier kunnen scholieren van alles over de burgerlijke stand ontdekken en leren hoe ze in deze belangrijke bronnen onderzoek kunnen doen. De burgerlijke stand is ingesteld in de Franse Tijd. Alle achternamen werden vastgelegd in registers van naamsaanneming. De meeste mensen hadden 200 jaar geleden al een vaste achternaam, en degenen die dat niet hadden namen er een aan. In de akten van de burgerlijke stand kun je veel gegevens vinden die belangrijk zijn als je je familiegeschiedenis, je stamboom, gaat uitzoeken. Behalve namen, vind je leeftijden, woonplaatsen, beroepen en gegevens over naaste familieleden. Over al deze onderwerpen uit de akten van de burgerlijke stand is informatie te vinden op de website Allemaal Op Papier. Daarbij zijn vragen en opdrachten gemaakt, zodat leerlingen actief met de informatie uit de bronnen aan de slag kunnen gaan om zo hun onderzoeksvaardigheden te vergroten.

Voor wie en waarom Allemaal Op Papier?
De website is ontwikkeld voor de bovenbouw van het primair onderwijs en de eerste klas van het voortgezet onderwijs. Dit onderwijsproject sluit aan bij de kerndoelen over bevordering van burgerschapsparticipatie en het werken met historische bronnen. Door het op een overzichtelijke manier beschikbaar stellen van archiefmateriaal wordt de toegankelijkheid van historische bronnen voor de bovenbouw van het primair onderwijs en eerste klas van het voortgezet onderwijs vergroot. Dit programma sluit aan bij de landelijke canon Entoen.nu / Franse Tijd. De toelichting voor docenten geeft meer informatie over de verschillende toepassingen van de website. Het onderwijsproject is een initiatief van de landelijke groep ArchiefEducatie 2.0, waarvan het Zeeuws Archief ook deel uitmaakt. De website werd ontworpen door bureau onWijs. Meer informatie over de ontwikkeling van de website is hier te vinden.

Allemaal Op Papier in Zeeland
Op de pagina Zeeland vind je vier geboorteakten van onder meer beroemde Zeeuwen, vier huwelijks- of echtscheidingsakten, en vier overlijdensakten. Het zijn akten uit alle regio's, zodat alle scholen uit Zeeland akten uit hun omgeving kunnen vinden.
In de eerste helft van 2012 kunnen de lessen over de burgerlijke stand en stamboomonderzoek gecombineerd worden met een bezoek aan de tentoonstelling Akten van Lief & Leed - 200 jaar Burgerlijke Stand, die in het Zeeuws Archief te zien is. Voor meer informatie hierover kan contact opgenomen worden met Educatie & Exposities van het Zeeuws Archief, via e-mail educatie@zeeuwsarchief.nl.


Door: Anneke van Waarden-Koets, Educatie & Exposities

Nieuwe gaatjescamera's dankzij Zeeuws Archief

Medewerkers en vrijwilligers van het Zeeuws Archief hebben weer hun best gedaan om blikjes te sparen voor het solargraphy-project van de Middelburgse Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen. Bestuurslid Jan Koeman van de sterrenwacht haalde vorige week de lege blikjes op.
Koeman: "Er is momenteel veel vraag naar gaatjescamera's omdat mensen graag weer willen meedoen aan het fotograferen van de zonnebaan in de eerste helft van 2012. Ik ben dan ook bijzonder blij met de hulp van de medewerkers en vrijwilligers van het Zeeuws Archief, die de speciaal gemaakte blikjesdoos trouw blijven vullen!"

Van de blikjes maakt Jan Koeman gaatjescamera's (pinholecamera's). Die kunnen op elke gewenste plaats in Zeeland worden opgehangen. Door een piepklein gaatje wordt het zonlicht geprojecteerd op fotopapier in het blikje. Na een half jaar levert dat spectaculaire foto's op.

De zonnebaanfoto's (solargraphs) die eind december 2012 worden onthuld, hebben gedurende een belichtingstijd van 6 maanden de omgeving en de baan van de zon tussen het hoogste punt op 21 juni en het laagste punt op 21 december vastgelegd. Ieder blikje bevat een unieke fotografische opname.

Voordat het blikje wordt verwijderd van de plaats waarop het een half jaar heeft gehangen, moet het gaatje dichtgeplakt worden, zodat er geen licht meer bij kan. Daarna kan het blikje veilig worden verwijderd en kan de foto ontwikkeld worden. Ontwikkelen kan gebeuren in het gebouw van de Middelburgse Volkssterrenwacht aan de Herengracht.

Iedereen die het afgelopen half jaar een of meer blikjes heeft opgehangen, kan de foto's vrijdagavond 23 december, als de kortste dag voorbij is, laten ontwikkelen bij de Volkssterrenwacht. Daar zitten vanaf 19.30 uur medewerkers van de sterrenwacht klaar met scanners en schermen, zodat je het resultaat meteen kunt bewonderen. Wie een usb-stick meeneemt, kan de opname direct mee naar huis nemen. Nieuwe fotoblikjes zijn te koop voor € 5,00. Ze kunnen iedere vrijdagavond, uiteraard ook op 23 december, bij de Volkssterrenwacht worden opgehaald.

De Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen verwacht rond de 100 mensen die hun ingeblikte zonlicht tijdens deze donkere dag voor kerstavond laten onthullen. Ook een aantal medewerkers en vrijwilligers van het Zeeuws Archief doet mee aan het solargraphy-project en laten vrijdagavond 23 december hun gaatjescamera's openen.

Het Zeeuws Archief nam in 2010 deel aan het eerste Zeeuwse solargraphy-experiment. Een eerste proeve na een maand bleek veelbelovend. De onthulling van de zonnebaanfoto's vond eind december van dat jaar onder grote belangstelling plaats. Het leverde prachtige foto's van het gebouw op, met op de achtergrond de abdijtoren Lange Jan.

Na de kortste dag in 2011 worden in de tuin van het Zeeuws Archief weer enkele blikjes opgehangen om te experimenteren met smalle en brede blikjes en grote en kleine gaatjes. En uiteraard blijven de medewerkers en vrijwilligers blikjes sparen voor dit bijzondere Zeeuwse solargraphy-project!


Door: Anneke van Waarden-Koets, Educatie & Exposities